Zin in een frisse duik zonder chemische producten? Natuurzwembaden zijn helemaal ‘in’, maar hoeveel kosten ze, waar moet je op letten, en zijn ze onderhoudsintensief?

Hoe werkt een biologisch zwembad?
Natuurzwembaden hebben twee zones: een zwemzone en een regeneratiezone, met daarin planten en een biologisch filtersysteem. Het water wordt uit het zwemgedeelte naar deze zone gepompt, waar het door een bed van grind en de wortels van waterplanten (riet, lisdodde, waterlelies…) stroomt. Bacteriën en planten nemen de voedingsstoffen op en breken onzuiverheden af. Het gezuiverde water keert terug naar het zwemgedeelte, waarin geen chemische producten of chloor gebruikt wordt. Kortom, twee zones: één voor het laten bezinken en filtering, de andere voor het zwemmen. Tussen de twee wordt het water zuurstofrijk.
Temperaturen: een natuurlijk evenwicht
Een vaak gehoorde kritiek is dat het water kouder is dan bij een klassiek zwembad. Je kan zeker een verwarmingssysteem installeren, maar je houdt de temperatuur best onder de 30 tot 32 °C, want dan beginnen de filterplanten af te zien. Bovendien stimuleert overmatige verwarming de groei van ziekteverwekkende microben en wordt het biologisch evenwicht verstoord.
Voor- en nadelen
Voordelen:
• Zacht en aangenaam water, zonder irritatie of geur.
• Milieuvriendelijk, zonder chemische stoffen.
• Natuurlijke uitstraling die je tuin opwaardeert.
• Echt biotoop voor kleine dieren zoals amfibieën, kikkers…
• Minder dure onderhoudskosten.
Nadelen:
• Technischer en veelvuldiger onderhoud.
• Risico op algengroei als het ecosysteem niet goed onderhouden wordt.
• Lagere watertemperaturen, omwille van de planten.
• Kleinere zwemoppervlakte.
• Hoge opstartkosten vergeleken met een klassiek zwembad.
• Groenkleurig water.
Onderhoud
Het biologisch evenwicht van het bassin is cruciaal. Te veel voedingsstoffen, te weinig zuurstof en het ‘eutrofiëringsproces’ begint. Dat betekent: een algenexplosie, slechtere waterkwaliteit, en misschien zelfs schadelijke bacteriën. Je lagune wordt dan een moeras. Regelmatig onderhoud is dus noodzakelijk, ook al is alles biologisch.
In de zomer: handen uit de mouwen
In de warme maanden is wekelijks onderhoud nodig. Je moet de waterkwaliteit controleren (pH, hardheid, zuurstof), overtollige algen handmatig verwijderen, en de planten in de gaten houden. Een pH tussen 5,5 en 6,5 helpt om algen in toom te houden, vooral tijdens de eerste jaren, wanneer het evenwicht zich nog moet ontwikkelen.
Zwemmers brengen ook vervuiling mee (dode huidcellen, zonnecrèmes…), net als wind die stof en bladeren aanvoert. Resultaat: je moet de stofzuiger en het schepnet regelmatig boven gehaald halen om het water helder te houden.
Waterplanten, die dienst doen als groene filters, vragen ook onderhoud. Snoeien aan het begin en einde van het seizoen verhoogt hun doeltreffendheid en gezondheid.
Door verdamping kan het waterpeil in de zomer dalen, zeker bij grote bassins. Als het water te laag zakt, raakt de circulatie en dus ook het evenwicht verstoord. Bijvullen (regenwater of leidingwater) is noodzakelijk, maar hou daarbij de pH-waarde in het oog, vooral wanneer je gebruik maakt van opgevangen water.
In de winter: rust, maar geen vakantie
In de herfst moet je het bassin beschermen tegen vallende bladeren. Een tijdelijk zeil kan helpen, anders moet je vaak met het schepnet aan de slag. Planten worden best tot op 3 cm boven het wateroppervlak gesnoeid, zodat ze in het voorjaar goed herstarten.
En de grootste vijand in de winter: vorst. Bevroren water betekent geen filtering en kans op schade. Oplossing? Een pomp laten draaien om bevriezing te voorkomen. Grondig reinigen is ook essentieel.
Twee grondige reinigingen tijdens het koude seizoen helpen om afzetting te beperken en laten de opstart in de lente een stuk vlotter verlopen.
Budget: een biozwembad, maar tegen welke prijs?
De aanleg van een natuurzwembad kost doorgaans tussen de 20.000 en 80.000 euro (of zelfs meer), afhankelijk van de grootte, gekozen materialen, bodemsamenstelling, het ontwerp en natuurlijk de arbeidskosten – of het nu je eigen handen zijn of die van een vakman! Daarbovenop komen nog opties die de prijs verder doen oplopen, zoals verwarming, verlichting, afwerking…
Hoewel je geen geld hoeft uit te geven aan chemische producten, blijven de onderhoudskosten aanzienlijk. Ze kunnen oplopen tot 2.000 euro per jaar.