Brussel heeft geen keuze: om de Europese regelgeving (en de planeet) te respecteren, en koolstofneutraal te worden tegen 2050, moet de hoofdstad ambitieuze objectieven vastleggen. In deze energiecrisis heeft dat discours eens te meer zin! Maar wat betekent dat in de praktijk voor vastgoedeigenaars in Brussel?
In België is koolstofneutraliteit geen nationale, maar een gewestelijke aangelegenheid. Hoewel broeikasgassen geen grenzen kennen, kan hetzelfde niet gezegd worden van de maatregelen die genomen worden om koolstofneutraliteit te bereiken. Brussel, ingesloten tussen een luchtiger Vlaanderen en Wallonië, moet zichzelf opnieuw uitvinden om zijn doelstellingen te bereiken. In tegenstelling tot de andere twee gewesten heeft Brussel slechts drie hefbomen om in te grijpen: de tertiaire sector, huisvesting en het transport. Wat huisvesting betreft, heeft Brussel een project: RENOLUTION, een project zo ambitieus als de naam doet vermoeden!
Een verplicht EPB-certificaat voor alle woningen in 2026
Om in 2050 koolstofneutraliteit te bereiken is natuurlijk een lange voorbereidingsfase nodig. Het gewest wil daarom geleidelijk vooruitgang boeken, met een aantal belangrijke data voor de geleidelijke en effectieve renovatie van woningen. De eerste stap komt in 2026, een jaar dat voor Brusselse huiseigenaren het begin van de verplichting ingaat om een EPB-certificaat te hebben. Op dit moment moeten alleen woningen die te koop of te huur worden aangeboden, gecertificeerd zijn.
Een ambitieus objectief!
Eenmaal gewapend met deze EPB (waarvan de vorm en berekeningswijze herzien moeten worden), moeten Brusselse huiseigenaren beginnen met de nodige isolatiewerkzaamheden aan hun woning. Het doel? Een gemiddelde waarde van 100 kWh/m² per jaar bereiken voor het verbruik van primaire energie voor alle woningen in de regio.
Wat is primaire energie?
Primaire energie is de energie die direct in de natuur gevonden wordt, vóór iedere vorm van transformatie. Spreken in kWh primaire energie betekent dat alle aparte energiebronnen gelijk gemeten worden. Zo komt 1 kWh gas overeen met 1 kWh primaire energie. Voor elektriciteit is de factor minder gunstig: 1 kWh elektriciteit komt overeen met 2,5 kWh primaire energie.
Verplichte werken
Op grond van de EPB moet de eigenaar de werkzaamheden uiterlijk in de komende 15 jaar uitvoeren. Uiteraard zijn de slechtste woningen op energetisch vlak, met een score van F of G, het eerste doelwit.
Een kolossale werf
In Brussel gaat het over 600.000 woningen, verdeeld over 200.000 gebouwen. Het is goed om weten dat de meeste van deze gebouwen bestaan uit gevels, waarvan bijna de helft van vóór 1945 dateert. En dat vormt een bijkomende moeilijkheid in dit dossier: er zal immers geschipperd moeten worden tussen het behoud van het erfgoed en de energie-efficiëntie van het gebouw. De explosie van toekomstige verbouwingen zal ook een revisie van het huidige administratieve systeem noodzakelijk maken, met onder andere vereenvoudigde procedures voor bouwvergunningen.
Echt slechte gebouwen!
Op dit moment heeft naar schatting ongeveer één op de twee eigendommen in Brussel een EPB-certificaat. En de cijfers hiervoor zijn, zoals je zou verwachten, catastrofaal: 46% van de Brusselse woningen zijn als F of G geclassificeerd. Volgens een ruwe schatting zullen ongeveer 100.000 woningen gerenoveerd moeten worden.
De uitdagingen
Uiteraard roept zo’n woningrenovatieplan enkele belangrijke vragen op, met name die van de financiering. Hierover heeft de Brusselse regering het voortouw genomen: de premies zijn verhoogd en gelden nu zelfs voor huurwoningen. Maar hoe zit het met de vereenvoudiging van de administratieve procedures, want de Brusselse regering heeft niet echt de middelen om in dit opzicht in personeel te investeren: zal het mogelijk zijn gegroepeerde vergunningen in te dienen voor zeer gelijksoortige rijhuizen of zelfs voor appartementsgebouwen? Hoe kan bij oude gebouwen zo’n hoog isolatieniveau bereikt worden zonder extreem zwaar en dus duur werk?
De grootste uitdaging zou echter wel eens van een heel andere aard kunnen zijn: om de energetische voetafdruk van een gebouw te verkleinen is niet alleen doorgedreven isolatie nodig, maar ook (of zelfs nog belangrijker) aangepast gedrag. Het verwarmen van een perfect geïsoleerd huis tot 25 graden midden in de winter zal misschien niet veel beter blijken dan het verwarmen van een huis dat door de EPB als F geclassificeerd is tot 19 graden. Behalve de habitat zijn het ook de mens en zijn gedrag die een nieuwe vorm zullen moeten krijgen: onze toekomst staat op het spel!
Open Immovlan