Het kan wel eens gebeuren dat je gehuwd bent en alleen een onroerend goed wil aankopen. Is dat altijd zonder meer mogelijk of moet je rekening houden met het huwelijksvermogensstelsel waaronder je getrouwd bent? Gelden dezelfde spelregels als je (wettelijk) samenwoont?
Scheiding van goederen
Als je getrouwd bent onder een stelsel van scheiding van goederen, dan kan je perfect een onroerend goed aankopen dat op jouw naam alleen staat. Je echtgeno(o)t(e) moet in dat geval ook niet akkoord gaan met je aankoop. Je beslist daar zelf over.
Investeert je echtgeno(o)t(e) vervolgens in het door jou aangekochte pand (door bv. bepaalde verbouwingen mee te betalen) dan wordt die daardoor geen mede-eigenaar. Komt het uiteindelijk tot een echtscheiding dan kan je echtgeno(o)t(e) hooguit trachten het geïnvesteerde bedrag van jou terug te vragen. Werd er hierover tussen jullie niets op papier gezet dan zal het in de praktijk vaak moeilijk zijn om een vergoeding hiervoor te vragen.
Wettelijk stelsel
Ben je getrouwd onder het wettelijk stelsel (scheiding van goederen en gemeenschap van aanwinsten) dan geldt een andere regeling. Het uitgangspunt is dan dat je niet alleen een onroerend goed mag kopen. Je moet die aankoop dan in principe samen met je echtgeno(o)t(e) doen waarbij het gekochte onroerend goed in het gemeenschappelijk vermogen valt.
Op deze regel bestaat een uitzondering als je het onroerend goed in belangrijke mate betaalt met eigen gelden. Je kan dan wat men noemt een ‘onroerende wederbelegging’ doen waardoor het door jou aangekocht pand valt in het gemeenschappelijke vermogen. Denk daarbij bv. maar aan het geval dat je geld ontving uit een schenking of erfenis van je ouders en je daarmee een onroerend goed wil aankopen. Weet wel dat als er discussie bestaat over de vraag of het gaat om eigen gelden, de echtgenoot die beweert dat het eigen gelden zijn het bewijs daarvan moet leveren.
Er zijn voorwaarden
Om zo’n onroerende wederbelegging te kunnen doen moeten er een aantal voorwaarden vervuld zijn.
- Vooreerst moet het onroerend goed namelijk voor meer dan de helft betaald worden met financiële middelen die komen uit het eigen vermogen van de echtgenoot die alleen wil kopen.
- Bovendien moet er in de aankoopakte uitdrukkelijk een ‘verklaring van wederbelegging’ opgenomen worden.
- De andere echtgenoot zal de aankoopakte met die verklaring erin bovendien moeten ondertekenen.
- Wordt de rest van de prijs betaald met gelden van het gemeenschappelijk vermogen dan kan als het tot een echtscheiding komt (of als één van de echtgenoten overlijdt) de andere echtgenoot vragen dat er een vergoeding wordt betaald voor de investering die gebeurde.
Ook een zogenaamde ‘vervroegde’ wederbelegging is soms mogelijk.. Hierbij wordt het onroerend goed gekocht met gemeenschappelijke gelden maar moet je binnen de twee jaar na de akte meer dan de helft terugbetalen van het bedrag dat uit het gemeenschappelijk vermogen genomen is voor de aankoop.
Je wil het verkopen
Ben je alleen eigenaar van een onroerend goed en wil je dat verkopen, dan kan je daar in principe alleen over beslissen. Je hebt daar dus de goedkeuring van je echtgeno(o)t(e) niet voor nodig. Zelfs als die niet akkoord is met de verkoop kan je daar toch toe overgaan.
Een uitzondering op die regel geldt als de woning de gezinswoning is. In dat geval moet je echtgeno(o)t(e) wel instemmen met de verkoop. Wil die dat niet doen, dan kan je eventueel naar de rechtbank stappen om daar een vervangende machtiging te vragen. Weet overigens dat er per gezin maar één woning wordt beschermd (namelijk diegene waar je met je gezin echt woont). Een tweede verblijf komt dus niet voor de bescherming in aanmerking.
Je woont samen
Woon je wettelijk samen dan kan je al eveneens alleen een onroerend goed aankopen (op jouw naam alleen). Hou er rekening mee dat ook hier geldt dat je de instemming van je partner nodig hebt om een woning die tot gezinswoning dient te verkopen. Woon je feitelijk samen, dan kan je ook alleen een onroerend goed aankopen. De bescherming die geldt voor de gezinswoning speelt in dat geval niet.
Jan ROODHOOFT, advocaat (www.ra-advocaten.be)
Open Immovlan