Binnenkort een belasting op het (vastgoed)vermogen?

De verkiezingen komen eraan en er wordt steeds meer gesproken over een eventuele belasting op grote vermogens in België. Zou dat een impact kunnen hebben op vastgoedeigenaars?

Een belasting op de grootste vermogens staat weer centraal in de discussies. Het Planbureau heeft een studie gepubliceerd over de complexiteit van het invoeren van vermogensbelasting (VB) in ons land, waarin wordt belicht hoe moeilijk het is om dit vermogen te kwantificeren.

Concentratie van de rijkdom en fiscale uitdagingen

Volgens de studie van vier onderzoekers van de Franstalige Brusselse universiteit ULB wordt de rijkdom in België steeds meer geconcentreerd, met 10% van de huishoudens die 59% van de totale nettovermogen bezitten. Dit fenomeen, in combinatie met de verslechtering van de overheidsfinanciën na de recente crisissen, doet het debat over het belasten van de rijken weer oplaaien.

Complexheid en risico’s van een VB

Het onderzoek benadrukt dat bepaalde onderdelen van het nettovermogen niet gemakkelijk kwantificeerbaar zijn, met name aandelen in niet-beursgenoteerde bedrijven. Het invoeren van een vermogensbelasting zou ofwel een vermogensaangifte van belastingbetalers vereisen of het massaal verzamelen van gegevens, wat zou leiden tot hoge kosten voor de staat en een verhoogd risico op belastingontwijking.

Specifieke uitdagingen in België

In België stuit de vermogensbelasting op een extra hindernis: de versnippering van de belastingen over verschillende bestuursniveaus. In het bijzonder zou een federale VB een impact hebben op vastgoedvermogens die op gewestelijk niveau belast worden, waardoor onderhandelingen nodig zouden zijn om de gewesten te compenseren voor het verlies aan inkomsten.

Alternatieven voor de VB

In het licht van deze hindernissen denken de experts na over minder problematische alternatieven, zoals een jaarlijkse belasting op effectenrekeningen of andere vormen van belasting op eigendom of inkomen van activa. Deze alternatieven zijn weliswaar minder symbolisch, maar zouden wel eens haalbaarder kunnen blijken.