Stel : je ouders schenken je een huis, appartement of bouwgrond. Moet je dat dan als ze jaren later komen te overlijden ‘inbrengen’ in hun nalatenschap? Wat houdt dat juist in en geldt dat ook als de schenking buiten erfdeel gebeurde?
Waarover gaat het?
Als je als kind een schenking krijgt van je ouders, dan moet je die op het moment dat je ouders sterven in principe inbrengen in hun nalatenschap. Hierdoor wordt de schenking toegevoegd aan hetgeen te verdelen is tussen de erfgenamen. Deze regel geldt overigens ongeacht het moment waarop de schenking gebeurde. Ook schenkingen die bv. 10 of zelfs 20 jaar geleden werden gedaan, zijn met andere woorden in de regel aan een inbreng onderworpen.
Weet wel dat enkel erfgenamen in de rechte neerdalende lijn (bv. kinderen) tot inbreng gehouden zijn. Als een schenking wordt gedaan aan een niet-erfgenaam, dan moet die dus geen inbreng doen.
Om te vermijden dat je tot inbreng zou moeten overgaan, kan je overwegen om de nalatenschap te verwerpen. Dat doe je best als je via één of meerdere schenkingen meer kreeg dan wat je uiteindelijk via de erfenis had kunnen krijgen. Het feit dat er in deze gevallen geen inbreng moet gebeuren, betekent evenwel niet dat er nooit iets van de schenking dient te worden teruggeven. De erfgenamen wiens reserve werd aangetast omdat er te veel schenkingen gebeurden, kunnen immers de inkorting vorderen (zie verder).
Buiten erfdeel?
Op de regel dat je een schenking dient in te brengen bestaat een uitzondering als er sprake is van een zogenaamde schenking buiten erfdeel die je kreeg. Een schenking buiten erfdeel moet nu eenmaal niet worden ingebracht.
Diegene die beweert dat de schenking buiten erfdeel werd gedaan, moet dat wel bewijzen. Je kan dat doen aan de hand van een expliciete bevestiging terzake van de schenker. Ook zonder zo’n bevestiging is dat bewijs soms mogelijk, hoewel dat allesbehalve eenvoudig zal zijn. Je zal dan moeten aantonen dat er geen twijfel over bestaat dat er een schenking buiten erfdeel gebeurde.
Hoeveel inbrengen?
Als je het onroerend goed moet ‘inbrengen’ betekent dat niet dat je het pand dat aan jou werd geschonken moet ‘teruggeven’. Je zal wel de tegenwaarde van het onroerend goed in geld moeten inbrengen.
Voor overlijdens sinds 2018 geldt daarbij dat de waarde van het geschonken onroerend goed op het moment van de schenking bepalend is en dus niet de waarde op het moment van het overlijden. De waarde moet wel worden geïndexeerd tot op het moment van het overlijden van de erflater. Hierbij moeten dan ook nog eens intresten worden geteld vanaf het moment van het overlijden tot de uiteindelijke afwikkeling van de nalatenschap. Voor schenkingen met voorbehoud van vruchtgebruik, geldt er een uitzondering op deze regel. In dat geval wordt de waarde van de schenking vastgelegd op de dag waarop de begunstigde effectief als volle eigenaar kan genieten van zijn schenking.
Inkorting
Zelfs als de schenking van het onroerend goed buiten erfdeel gebeurde, kan het zijn dat je bij het overlijden van de schenker toch een deel daarvan in waarde moet terugbetalen aan de andere erfgenamen.
Dat is nu eenmaal het geval als de zogenaamde reserve van de andere erfgenamen is aangetast. Diegene wiens reservataire rechten zijn aangetast kan nu eenmaal de zogenaamde inkorting van de schenking vragen. De waardering van schenkingen met het oog op de inkorting gebeurt ook op basis van de intrinsieke waarde van de geschonken goederen op de dag van de schenking. Er wordt dus dezelfde waardering gebruikt als voor schenkingen die ingebracht moeten worden.
De reservataire erfgenamen zijn in eerste instantie de afstammelingen van de erflater. De reserve van de afstammelingen bedraagt 1/2 van de nalatenschap, ongeacht het aantal kinderen. Als er twee kinderen zijn, hebben zij dus bv. elk een reserve van 1/4. Daarnaast heeft ook de langstlevende echtgenoot reservataire aanspraken.
Open Immovlan