Zo gek als het ook kan lijken, het is mogelijk om te verwarmen door de warmte van afvalwater in onze rioleringen te recupereren. Het concept heet riothermie en we leggen je uit hoe dat werkt.
Het is een eerder recent concept dat, als gevolg van de energiecrisis, nu door de autoriteiten opgepikt wordt. Zoals we weten, kunnen we door de calorieën in de lucht en in de grond te gebruiken een huis verwarmen. Dat is het principe van de warmtepomp. Dezelfde techniek kan worden toegepast op het afvalwater dat in de riolen van onze steden stroomt. Elk jaar ontsnappen miljoenen kilowatturen warmte-energie via afvalwaterleidingen die het hele jaar door warm blijven. Het idee is om een deel van deze energie te recupereren om gebouwen te verwarmen.
Constante warmte
De miljoenen liters warm water die dagelijks in de leidingen worden geloosd, koelen niet onmiddellijk af, want de watertemperatuur varieert tussen 10 en 20°C, afhankelijk van het seizoen en het tijdstip. Volgens verschillende onderzoeken zou het afvalwater dat door 100 inwoners wordt geloosd tot 10 huishoudens kunnen verwarmen!
De Zwitsers lopen op dit gebied al 40 jaar voor! In Basel dateren de eerste experimenten met warmteterugwinning uit afvalwater uit 1982. De kleedkamers en douches van een sportcentrum, woongebouwen in Zwingen en een verwarmingsnetwerk in Binningen maken al meer dan drie decennia gebruik van deze warmtebron. Tientallen gemeenten in de omgeving besloten al snel soortgelijke warmteterugwinningssystemen te installeren.
Hoe werkt het?
Het principe is vrij eenvoudig: een warmtewisselaar waarin een vloeistof circuleert, wordt in het afvalwatertraject geplaatst. De op die manier gerecupereerde warmte wordt dan overgebracht naar een warmtepomp die de temperatuur van de vloeistof in een warmtedistributiesysteem tot 65° kan verhogen. Een conventionele ketel kan natuurlijk worden toegevoegd om veiligheidsredenen of als het nodig is om water te produceren bij temperaturen hoger dan 65°. Dat is een hybride systeem.
Goed voor de planeet!
De klimaatbalans van dit type systeem is veelbelovend. Uit een studie van de bouwdienst van het kanton Zürich is zelfs gebleken dat bij een relatief gunstige configuratie de CO2-uitstoot bij vervanging van een stookolieketel door 5 kan worden gedeeld!
Omkeerbaar!
Dit is nog meer het geval als het systeem omkeerbaar is naar de ‘koude’ modus: het afvalwater, waarvan de temperatuur in de zomer lager blijft dan die van de omgevingslucht, voorziet de warmtepomp dan van koeling.
Langzaam maar zeker volgt België deze vernieuwende aanpak. In Ukkel zijn onlangs gerenoveerde riolen door Vivaqua voorzien van warmtewisselaars die verschillende openbare gebouwen in de Brusselse gemeente niet alleen zullen verwarmen maar ook koelen.
Open Immovlan